Afet dirençli şehirler için sürdürülebilir bir çevre politikası şart

Çevre Dostu Yeşil Binalar Derneği’nin (ÇEDBİK) ev sahipliğinde, T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı desteğiyle düzenlenen ‘Uluslararası Yeşil Binalar ve Şehirler Zirvesi’23, bugün Hilton Bosphorus İstanbul’da gerçekleştirildi. 41 uzman konuşmacı ve 500’den fazla katılımcıyı ağırlayan zirveye ‘kentsel ve mekânsal dirençlilik’ kavramı damga vurdu.

Uzmanlar, ekonomik, ekolojik ve sosyolojik açıdan sürdürülebilir kentleri ifade eden ‘dirençli şehirlerin’ ancak sürdürülebilir bir çevre politikasıyla mümkün olacağını kaydetti. Toplumun bu alanda bilinçlendirilmesinin önemine işaret eden uzmanlar, doğru planlama ve analiz süreci, sürdürülebilir malzeme kullanımı ve denetimin yanı sıra kamu ile sivil toplum kuruluşları ve akademik kurumların iş birliğinin gerekliliğine de dikkat çekti.

Çevre Dostu Yeşil Binalar Derneği’nin (ÇEDBİK) sürdürülebilirliğin geleceğimiz için giderek artan önemini vurgulamak hedefiyle düzenlediği ‘Uluslararası Yeşil Binalar ve Şehirler Zirvesi’, ‘Sıfırın İnşası: Dirençli Şehirler’ temasıyla 8 Kasım 2023 tarihinde Hilton Bosphorus İstanbul’da gerçekleştirildi.

Alanında uzman akademisyen, kamu ve özel sektör temsilcilerinin yer aldığı 41 konuşmacı, 500’den fazla katılımcı ve toplamda 100’e yakın kurum ve kuruluşa ev sahipliği yapan Uluslararası Yeşil Binalar ve Şehirler Zirvesi’23, ‘kentsel ve mekansal dirençlilik’ kavramını merkezine aldı. Zirvede, karbonsuzlaşma, dönüşümün finansman kaynakları, binaların ve İstanbul’un geleceği gibi çok önemli konular da masaya yatırıldı.

Zirvede; Dünya Yeşil Bina Konseyi (WGBC) CEO’su Cristina Gamboa, Yıldız Teknik Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Tamer Yılmaz ve Grundfos Yöneticisi Murat Emir, Şişli Belediye Başkanı Muammer Keskin ve Avcılar Belediye Başkanı Turan Hançerli açılış konuşmalarını yaptı. Zirvenin ‘Afet-Dirençli Şehirler’ açılış panelinde ise ÇEDBİK Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Sami Kılıç, Prof. Dr. Sinan Mert Şener ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanı Gürkan Akgün yer aldı.

‘Ekonomik, ekolojik ve sosyolojik açıdan sürdürülebilir kentler dirençli’

Kahramanmaraş depremlerinin ‘kentsel dirençlilik’ kavramının önemini hatırlattığını belirten ÇEDBİK Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Sami Kılıç, bu kavramın sadece depreme dayanıklı kentleri değil aynı zamanda yeni şartlara adapte olabilen, ekonomik, ekolojik ve sosyolojik açıdan sürdürülebilir kentleri ifade ettiğini kaydetti. Kılıç, “Yeniden şehirleşme çalışmalarında, kentleri sadece üst yapılarıyla değil meydanları ve alt yapılarıyla beraber afete dirençli hale getirmemiz gerekiyor. Bu noktada riskli arazilerde yerleşime uygunluk analizi, binalar için zemin etütleri ile statik uygulamaların yapılması, yeterli afet toplanma alanlarının belirlenmesi ve devamlılık arzeden denetim mekanizması kritik öneme sahip. Bakanlıklarımız ve yerel yönetimlerimiz bu alanda etkin olmakla birlikte farkındalığımız daha da artmalı. Kent ve bina ölçeğinde afet dirençliliği ancak sürdürülebilir bir çevre politikasıyla mümkün” diye konuştu.

Kentsel dirençliliğin iklim değişikliği, doğal afetler ve sosyo-ekonomik şoklar gibi riskleri yönetmede etkin olduğunu belirten Kılıç, yeşil binaların ise bunun çok önemli bir parçası olduğunu hatırlattı. Kılıç, “Enerji tüketimini azaltan, su kullanımını optimize eden ve sürdürülebilir malzeme kullanımını teşvik eden yeşil bina sistemleri, enerji verimliliğini artırarak sera gazı emisyonlarını düşürmeye yardımcı olur. Dünya Yeşil Bina Konseyi verilerine göre, yeşil bina sistemlerinin 2030 yılına kadar küresel enerji tüketimini yüzde 50, sera gazı emisyonlarını ise yüzde 39 oranında azaltabileceği tahmin ediliyor” dedi.

‘Bütüncül bir planlama anlayışı şart’

İstanbul’un depreme karşı dirençli hale gelmek için kısa zamanda kat etmesi gereken uzun bir yol olduğunu kaydeden İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanı Gürkan Akgün, panelde mevcut çalışmalarını aktardı. Akgün, “İBB bünyesinde, hızlı taramadan kira yardımına, sosyal konut üretiminden toplanma alanlarının iyileştirilmesine kadar birçok alanda çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bu konuya bütüncül bir planlama anlayışı ile yaklaşmak gerekiyor. Öncelik planlamasıyla imar planı ve mülkiyet sorunlarından kaynaklı sıkıntı çeken bölgelerimizde çalışmalarımızı yoğunlaştırıyoruz” değerlendirmesini yaptı.

‘Afet dirençli şehirler yaratmak için gereken 5 aşamaya dikkat’

Prof. Dr. Sinan Mert Şener ise açılış panelinde yaptığı sunumda, afet dirençli şehirler yaratmak için gereken 5 aşamayı aktardı. Bu alanda öncelikli adımın toplumun bilgilendirilmesi olduğuna ve kamu, sivil toplum kuruluşları ile akademik kurumların iş birliği içinde hareket etmesinin gerekliliğine dikkat çeken Şener, 5 aşamayı, ‘Toplumu bilinçlendirme’, ‘Kamunun planlama, finans yaratma ve teşvik etme özelliğini öne çıkarması’, ‘Sivil toplum kuruluşlarının bireyler ve kamuyla birlikte proje geliştirmesi’, ‘Akademik kurumların eğitim desteği vererek afetlere hazır olma sorumluluğunu yayması’ ile ‘Planlı yerleşke ve bölgeler geliştirme’ olarak sıraladı.

Planlı yerleşke ve bölgeler yaratmak için; risk yönetimi, yönetmelik ve teşviklerle yapılacak hızlı bir güçlendirme ve acil durum kaçış güzergahlarının planlanmasına ihtiyaç duyulduğunu belirten Şener, bu alanda atılacak diğer adımlar arasında dönüşümün teşviğinin, az katlı yapılaşmanın, yeşil ve sulak alanların planlanmasının, yapı malzeme denetiminin ve kent ölçeğinde prefabrik hızlı konut üretiminin de yer aldığını kaydetti.

‘Dirençli binalar artık tercih değil, bir zorunluluk’

Zirvenin ‘Binalarımızın Geleceği’ başlıklı oturumuna katılan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Enerji Verimliliği ve Tesisat Dairesi Başkanı Murat Bayram ise, iklime duyarlı, çevre ile uyumlu binaların yapımı ve belgelendirilmesi konusundaki sektörel bilincin sevindirici olduğunu ancak henüz yeterli seviyede olmadığını belirtti. Bayram, “Kahramanmaraş depremi ile afetlere dirençli binalar inşa etmek, enerji ve su verimliliği, sürdürülebilir yapı malzemeleri, doğru planlama gibi konular artık tercih değil zorunluluk haline geldi. İnşaat sektörü, kamu ve STK’lar öncelikli olarak bilinçli ve eğitimli olmalı” diye konuştu.

4 oturumda dünya ve Türkiye gündemini yansıtan konular tartışıldı

’Afet- Dirençli Şehirler’in ele alındığı açılış panelinin ardından ‘Karbonsuzlaşma ama Nasıl?’, ‘Binalarımızın Geleceği’, ‘Yeniden Yaşam’, ‘Dönüşümün Kaynağı Nerede?’ ve ‘İstanbul’un Geleceği’ gibi sektörde önem arz eden ve dünya gündemini yansıtan önemli başlıklar, 4 ayrı oturumla akademisyenler ile kamu ve özel sektörün önde gelen temsilcileri tarafından masaya yatırıldı. 

Bu kapsamda zirvede inşaat ve bankacılık sektörlerinin yeşil binalar için sunduğu finansal ürünler ve sertifika sistemleri, ‘karbonsuzlaşma’ alanında uluslararası stratejilerin Türkiye’de uygulanmasına yönelik imkân ve engeller, binalarda enerji verimliliğin artışı ve potansiyeli ile yenilenebilir enerji üretiminde Türkiye’nin durumu ve ulusal enerji politikaları da incelendi. İstanbul’un geleceğinin masaya yatırıldığı zirvede ünlü şovmen Okan Bayülgen’in moderatörlüğünde gerçekleştirilen kapanış paneline, aralarında Prof. Dr. Naci Görür’ün de olduğu önemli akademisyenler katıldı.

‘7. Yeşil Ekonomi’ ve ‘Sürdürülebilirlik Fikir Yarışması’ ödülleri verildi

Yeni Arayışlar Girişimi Platformu Derneği’nin (YAPDER) düzenlediği Yeşil Ekonomi Ödülleri’nin 7’incisinin de verildiği zirvede, çevreye karşı duyarlı yaklaşımla 11 dalda proje üreten kurumlara ödülleri takdim edildi. Ödül alan kurumlar ve yöneticileri arasında İSO Yönetim Kurulu Üyesi ve İSO Sürdürülebilirlik Platformu Başkanı Sultan Tepe, Orka Holding Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Orakçıoğlu, Ege Yapı Yönetim Kurulu Başkanı İnanç Kabadayı, Fatih Belediye Başkanı Ergün Turan ve Küçükçekmece Belediye Başkanı Kemal Çebi gibi isimler yer aldı.

Zirvede ÇEDBİK tarafından düzenlenen ‘ÇEDBİK Sürdürülebilirlik Fikir Yarışması 2023: Dönüşümü Tasarlamak’ Ödül Töreni’nin kazananlarına ödülleri takdim edildi. Bu yıl yaşadığımız depremleri kentsel ve mekânsal dirençlilik çerçevesinde odağına alan yarışmada, Çanakkale ilinin Merkez ilçesine bağlı Barbaros Mahallesi’nin kıyı bölgesinde seçilen bir proje alanında, afet sonrasında afetzedelerin anlık ihtiyaçlarının karşılanmasını sağlayan işleve dayalı en iyi mekansal çözümler geliştiren MS5İY rumuzlu ekip lideri Yasemin Kaya birincilik, BEEM1 rumuzlu ekip lideri Zeynep Berika Özcan ikincilik ve Ç2578 rumuzlu ekip lideri Eren Yiğit Beleş üçüncülük ödülüne layık görüldü.